İndi mənəvi səfərbərlik vaxtıdır
Cəmiyyətdə qəddarlığa, zorakılığa meylin, mənəvi aşınmanın artması, bundan irəli gələn neqativ təzahürlər, silsilə sarsıdıcı hadisələr hər birimizi dərindən düşündürməlidir.
Bu, təhsildə, tərbiyədə, maarifləndirmədə, ideoloji təbliğatın təşkilində buraxdığımız boşluqları üzə çıxarır, cəmiyyətin mədəni səviyyəsindəki enişi, öyündüyümüz ailə dəyərlərinin nə dərəcədə ucuzlaşmasını nümayiş etdirir.
Zənnimcə, heç kim yaxasını kənara çəkməməlidir, çünki mövcud problemlər ayrı-ayrı fərdlərin işi olmaqdan çıxıb, bütövlükdə cəmiyyəti narahat edən məsələyə çevrilib.
Sözüm ilk növbədə valideynlərədir. Mobil telefonlara, internetə ifrat aludəçilik bu gün ailələrdə valideyn-övlad münasibətlərini zədələyib, ünsiyyəti azaldıb, doğma insanların bir-birinə qarşı etinazlığına, yadlaşmasına, bir-birindən, sözün həqiqi mənasında, xəbərsizliyinə səbəb olub.
Bu gün az qala, hər yerdə hamının gözü mobil telefondadır. Mobil telefon, serial, sosial şəbəkə asılılığından çıxıb, nəzərlərimizi övladlarımıza yönəltmək, onlarıla daha yaxından işləmək vaxtıdır. Onları danışdırmaq, dinləmək, problemlərindən daha dərindən agah olmaq, lazım gəldikdə, tədbir görmək vaxtıdır.
Sosial media platformalarının bolluğu, onlardan düzgün faydalana bilməmək nəticə etibarilə mənəvi kasadlıq və aşınmaya yol açıb. “Tik-tok” və digər mənəvi dəyərlər baxımından zərərli məlumatlarla yüklü platformalar bir ucdan cəmiyyətimizə yad, əxlaqa zidd anlayışları təlqin edir, aqressivlik, cahillik, mədəniyyətdən, kitabdan uzaqlaşma və mənən yoxsullaşmaya şərait yaradır. Əgər həll yolu “Tik-tok”u qapatmaqdırsa, buna da getməkdən çəkinməməliyik, amma kim zəmanət verir ki, “Tik-tok əhli” özünə yeni platformalar tapmayacaq?! Ona görə də bu gün məhz sosial media maarifçiliyi cəmiyyətin yeni çağırışı olmalıdır.
Uşaqlara, yeniyetmə və gənclərə sosial medianın zərərli tərəflərini də göstərmək, bunlardan qorunmaq üsullarını izah etmək zərurətdir. Uşaq tərbiyə müəssisələrində-bağçalarda, orta məktəblərdə, universitetlərdə də bu təbliğat işi düzgün təşkil olunmalıdırr. Elm və Təhsil Nazirliyinin də bu istiqamətdə konkret proqramlarla çıxış etməsi zəruridir. Media, QHT-lər də bu işdə əl-ələ verməli, eyni mərama yönəldən yolu – “qızıl orta”nı tapmalıdırlar.
Hər birimiz öz əməlimizlə mənəvi yaraları sağaltmağa çalışmalı, cəmiyyətdə qəddarlıq, zorakılıq hallarının artmasına qarşı sipər olmalıyıq. Bunun yolu isə düzgün maariflənmədən keçir.
Qorxulu filmlərdəki səhnələrdən də dəhşətli hadisələrlə bağlı xəbərlərin gündəlik həyatımızda adiləşməsi artıq həyəcan siqnalı çalmağa əsas verir.
Bizə xəstə şüurlar, xəstə cəmiyyət lazım deyil. İstiqaməti mənəvi və fiziki sağlamlığa doğru yönəltməyi bacarmasaq, vəziyyət daha da pisləşə bilər.
Hanı yüksək səviyyəli yeni cizgi filmlərimiz, yeni yazılmış uşaq musiqilərimiz, yeniyetmələr üçün yeni bədii filmlərimiz, yeni-yeni uşaq ədəbiyyatı örnəkləri?
Yad ideoloji zəhərləmələrdən cəmiyyətimizi xilas etmək, mütərəqqi milli-mənəvi dəyərlərimizi qorumaq və ötürmək missiyası bu gün hər kəsin çiynindədir.
Arada vaxt tapıb uşaqların əllərindəki oyuncaqlara nəzər yetirək, lütfən... Biz onları kimlərə oxşatmaq istəyirik? Niyə bizim milli oyuncaq istehsal edən fabriklərimiz yoxdur?
Axı, bizim övladlarımız həm də qəhrəmandır. Şuşanı, Xankəndini, Xocalını, Suqovuşanı, Füzulini, Qubadlını, bütünlükdə Qarabağı azad edən, alnımızdakı ləkəni silən, ana-bacılarının namusunu qoruyan, misilsiz rəşadət, fədakarlıq göstərən, Vətənin üzünü ağ edən əsl cəngavərlərdir.
Onların digər potensialını, bacarıqlarını da üzə çıxarmaq, problemlərini həll etmək mənəvi borcumuz, eyni zamanda vəfa borcumuzdur.
Artıq mənəvi səfərbərlik vaxtıdır. Biz övladlarımızı düzgün tərbiyə etməyi, zəruri bacarıqlarla silahlandırmağı, onları cəmiyyətimiz üçün faydalı, bütöv şəxsiyyətlər - əsl İNSAN kimi yetişdirməyi bacarmalıyıq. Bunun yolu intellektə, yüksək milli-mənəvi dəyərlərə, kitaba, mədəniyyətə söykənməkdir. Mədəniyyət zülmətləri yaran işıqdır, mədəniyyət xilasımızdır...
Böyük mütəfəkkir Hüseyn Cavid əfəndi hələ keçən əsrdə cəmiyyətin xilasının yalnız mədəniyyətlə mümkün olacağını yazırdı:
Turana qılıncdan daha kəskin, ulu qüvvət,
Yalnız mədəniyyət, mədəniyyət, mədəniyyət!
Esmira Fuad
Filologiya üzrə elmlər doktoru, dosent,
Əbədi Turan Kitab Fondunun sədri
